Devletlerin kullandığı para birimlerinde ne kadar ihtiyaç varsa o kadar para basılır. Bitcoin’de ise sistem bu şekilde yürümüyor, bitcoin fiziksel bir madde değildir, para gibi basılmazlar sadece keşfedilebilirler (tıpkı bir maden gibi). Dünyanın her yerinde bulunan madenciler bu bitcoinleri bulmak için çaba gösterirler ve birbirleriyle yarışırlar.
Kazım işlemleri nasıl yapılır?
İnsanlar sürekli olarak internet üzerinden bitcoin gönderir, bu verilerin kaydı tutulmazsa hiç bir şekilde kimin ne ödediği belli olmaz. Bitcoin sistemi bu işi çözmek için belli zamanda yapılan işlemleri bir blokta (liste) toplar. Yapılan işlemlere onay vermek ve işlemek madencilerin görevidir.
Hash haline getirmek
Bahsettiğimiz bu olay, bloklarla meydana gelen ve adı blockchain olan sistemdir. Herhangi bir tarihte, herhangi bir işlem yapıldıysa bunun kaydı bu bloklarda tutulur. Eğer yeni verilerden oluşan bir blok daha olursa diğer bloklar ile bağlanır. Böylece blockchain sisteminde gitgide büyüyen bir liste oluşur. Her katılımcıya sürekli güncellenen bloğun kopyası verilir böylece herkes olan bitenden haberdar olur.
Bitcoin sisteminde bütün kayıtların güvenilir olması gerekir, peki bu sistemin sağlam kalmasını nasıl sağlayabilir?
Bu esnada madenciler devreye girer;
Bir işlem bloğu sisteme dahil edildiğinde madenciler bu bloğun içindeki bilgiyi çıkartır, daha sonra çıkarttıkları bu veriye bir takım matematiksel formüller uygularlar ve gerçek veriden daha kısa ve farklı bir veri elde ederler. Her ne kadar yeni veri rastgele harfler ve sayılardan oluşmuş gibi dursa da bir matematiksel formül ile ortaya çıkar.
Hashler çok ilginç görünüme sahiptirler. Bir bitcoin bloğu gibi deva bir veriyi de hash e çevirmek oldukça kolaydır. Bu işlem her ne kadar kolay olsa da oluşturulmuş bir hash e bakarak ve matematiksel işlemleri hesaplayarak, verinin asıl halini çözmek imkansızdır.
Hash ile oluşturulmuş verilerin hepsi eşsizdir ve eğer bir verinin orjinalinde ufacık birşey değişse bile hash’in kendisi baştan aşağı değişir. Zaten böyle olmasa oluşturulmuş bir hash verisini çözmek oldukça kolay olurdu. Bu da demek oluyor ki; güvenilirlikten bahsetmek imkansız bir hal alırdı.
Madenciler hash oluşturmak için yalnızca bloğun içindeki verileri kullanmaz. Farklı veri parçalarını da sisteme dahil ederler bunlardan bir tanesi de blockhain sisteminin son parçasıdır.
Her oluşturulan hash sıralama olarak kendisinden bir önce gelen veriyi de içinde barındırır, bu sayede güvenilir olduğu tespit edilir. Çünkü eğer veriyle oynandıysa belli olur.
Blockchain de bulunan bir veriyi değiştirip sahte işlem yapmaya çalışırsanız başarılı olamazsınız. Siz veriyi değiştirdiğiniz de birisi hashleme fonksiyonu ile sizin verinizi kontrol ederse yeni oluşan verinin Blockchain sisteminden olmadığını çok kolay bir şekilde anlar.
Her block kendinden bir önceki bloktan veri barındırdığı için herhangi bir hash’in değişmesi demek ondan sonra gelen hash’in de bozulması anlamına gelir. Bur örgü sistemin en sonuna kadar devam eder ve bütün hashler bozulur.
Koinler için yarışmak
Madenciler anlattığımız gibi blokları kazarlar. Bu blokları kazmak için yazılmış programlar kullanırlar. Madenciler bu sırada adeta birbirleriyle yarış içindedirler. Her yeni hash oluştuğunda 25 bitcoin kazanırlar, blockchain güncellenir ve ağda bulunan herkesin bundan haberi olur. Madenciliğin devam etmesinin sebebi budur.
Bir veri topluluğunu hash yapmak oldukça kolay demiştik. Bilgisayarlar bu konuda gayet güçlüler ve hızlı bir şekilde bu işlemi gerçekleştirebilirler fakat işlem bu kadar kolay olursa sisteme dahil olan bitcoin blokları dakikalar içinde kazılırdı ve bitcoin değersiz bir hal alırdı. Bunu engellemek için bitcoin protokolü bu hashleme işemini kasıtlı olarak zorlaştırır.
Bitcoin protokolü ‘uydurulmuş’ her hashi kabul etmez. Hashlerin belli başlı kuralları olmalıdır. Örneğin bir hash’in başında belirli sayıda sıfır bulunmalıdır. Bir hash’i tamamen oluşturmadan tahmin etmenin hiç bir yolu yoktur ve bir hash’in içine bir veri eklenirse veya değiştirilirse oluşacak hash bambaşka olacaktır.
